หน้าหนังสือทั้งหมด

เรื่องธรรมปาลกุมารและพญาช้างฉัททันตะ
52
เรื่องธรรมปาลกุมารและพญาช้างฉัททันตะ
เรื่องธรรมปาลกุมาร การที่พระโพธิสัตว์เป็นผู้ใหญ่แล้วดำรงอยู่ในเพศบรรพชิตสามารถอดกลั้นได้เหมือน พระเจ้าสีลวะและขันติวาทีดาบสนั้นยังไม่ใช่เรื่องอัศจรรย์ในจุฬธัมมปาลชาดก พระโพธิสัตว์เสวย พระชาติเป็นธรรมบ
เรื่องนี้ว่าด้วยการอดกลั้นและการให้อภัยของพระโพธิสัตว์ในชาติต่างๆ โดยเฉพาะพระโพธิสัตว์ธรรมปาลกุมารที่ต้องเผชิญกับการกระทำทารุณกรรมจากพระบิดาและผู้คนรอบข้าง แม้ในสภาพที่ทุกข์ทรมานอย่างหนัก พระโพธิสัตว์
เรื่องพญานาค อภูริทัตตะ
54
เรื่องพญานาค อภูริทัตตะ
เรื่องพญานาค อภูริทัตตะ ครั้งพระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นพญานาคชื่อภูริทัตตะ ได้อธิษฐานอุโบสถศีลแล้ว ขึ้นไปนอนขดอยู่บนจอมปลวกครั้งนั้นถูกพราหมณ์หมองูใช้ยามีพิษร้อนแรงเหมือนไฟบรรลัยกัลป์ ราดใส่ทั่วทั้งต
ในเรื่องนี้เราจะพบกับพญานาคชื่อภูริทัตตะ ซึ่งพระโพธิสัตว์ได้เสวยพระชาติในรูปแบบนี้ และได้รักษาศีลแม้จะถูกทรมานจากพราหมณ์หมองู ในขณะเดียวกันมีเรื่องของพญานาคชื่อจัมเปยยะและสังขปาละ ที่ต่างก็อยู่ในสถานก
การบรรเทาความโกรธด้วยการพิจารณาพุทธจริยาของพระผู้มีพระภาคเจ้า
55
การบรรเทาความโกรธด้วยการพิจารณาพุทธจริยาของพระผู้มีพระภาคเจ้า
หนามร้อยเข้าทางรูแผลที่แทงนั้น เอาเชือกเหนียวร้อยเข้าที่จมูกแล้วช่วยกันลากไป ลำตัวครูดสี ไปกับพื้นดิน ได้รับความเจ็บปวดทรมานเป็นอย่างมาก แม้พระโพธิสัตว์สามารถจะทำให้ลูก นายพรานทั้งหมดมอดไหม้เป็นขี้เถ้
เนื้อหาเกี่ยวกับการบรรเทาความโกรธโดยการพิจารณาพุทธจริยาของพระผู้มีพระภาคเจ้าที่ไม่มีใครเสมอเหมือน และการเชื่อมโยงกับความสัมพันธ์ในสังสารวัฏ ที่มีให้คิดถึง โดยมีตัวอย่างจากชาดกต่างๆ เพื่อให้เข้าใจถึงคว
บทที่ 3 อรูปกัมมัฏฐาน
99
บทที่ 3 อรูปกัมมัฏฐาน
บทที่ 3 อรูปกัมมัฏฐาน ผลของการปฏิบัติสมถกัมมัฏฐานนอกเหนือจากจะทำให้บรรลุรูปฌานแล้ว อรูปฌานเป็น ผลขั้นต่อมาที่เกิดจากการสมถกัมมัฏฐาน การเข้าถึงอรูปฌานได้ ในคัมภีร์วิสุทธิมรรคกล่าวถึง วิธีการปฏิบัติที่เ
บทนี้กล่าวถึงอรูปกัมมัฏฐานซึ่งเป็นการเจริญสมาธิขั้นสูงหลังจากบรรลุฌาน 4 โดยอ้างอิงจากคัมภีร์วิสุทธิมรรคที่มีรายละเอียดเกี่ยวกับการเข้าถึงอรูปฌาน และการปฏิบัติที่เกิดขึ้นในทางพระพุทธศาสนา การฝึกสมาธิใน
การเจริญอรูปฌานในพระพุทธศาสนา
100
การเจริญอรูปฌานในพระพุทธศาสนา
และการเจริญอรูปฌานขั้นต่าง ๆ ในพระพุทธศาสนา โดยมีลักษณะของการเป็นฐานไปสู่ วิปัสสนานี้ ย่อมทำให้ผู้ปฏิบัติหลุดพ้นจากมิจฉาทิฏฐิ โดยเฉพาะนัตถิกทิฏฐิ เพราะปรากฏว่ามี พราหมณ์และนักบวชบางพวกแม้จะเป็นผู้ปฏิบ
การเจริญอรูปฌานในพระพุทธศาสนาเป็นฐานะสำคัญในวิปัสสนา หรือการเห็นที่ถูกต้อง โดยที่ผู้ปฏิบัติสามารถหลุดพ้นจากมิจฉาทิฏฐิได้ แม้ว่าจะมีบุคคลบางกลุ่มที่แม้จะบรรลุฌานก็ยังยึดติดในทิฏฐิที่ไม่ถูกต้อง การปฏิบั
อาหารเรปฏิกูลสัญญาและอานิสงส์
116
อาหารเรปฏิกูลสัญญาและอานิสงส์
ผลมาก มีอานิสงส์มาก หยั่งลงสู่อมตะ มีอมตะเป็นที่สุด” อาหาเรปฏิกูลสัญญาเป็นกัมมัฏฐานที่มีความละเอียดลึกซึ้งเป็นอารมณ์ที่ต้องใช้ปัญญา ในการพิจารณา ดังนั้น กัมมัฏฐานจึงเหมาะสำหรับคนที่เป็นพุทธิจริต รู้จั
อาหารเรปฏิกูลสัญญาเป็นกัมมัฏฐานที่มีความละเอียดลึกซึ้ง ที่ต้องใช้ปัญญาในการพิจารณา โดยพระพุทธเจ้าทรงสอนว่าอาหารมี 4 ประเภท ได้แก่ กวฬิงการาหาร, ผัสสาหาร, มโนสัญเจตนาหาร, และวิญญาณาหาร ซึ่งแต่ละประเภทม
กิเลสและวงจรชีวิตสรรพสัตว์
30
กิเลสและวงจรชีวิตสรรพสัตว์
บทที่ 2 กิเลส เมื่อพูดถึงวงจรของชีวิตสรรพสัตว์ เป็นธรรมดาที่ว่าสรรพสัตว์ทั้งหลายอยู่ในวังวนของ สังสารวัฏ ยังต้องมีการเวียนว่ายตายเกิดไม่มีวันจบสิ้น ตราบใดที่ยังไม่หมดกิเลส กิเลสก็จะ คอยบังคับให้ทำกรรม
บทนี้กล่าวถึงวงจรชีวิตที่สรรพสัตว์ต้องเวียนว่ายตายเกิด เนื่องจากยังมี 'กิเลส' ที่บังคับให้ทำกรรม ส่งผลให้ต้องประสบวิบากต่างๆ บทเรียนจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เน้นถึงบทบาทของใจในการกระทำ โดยใจเป็นหัวหน้
อาการและความหมายของกิเลส
32
อาการและความหมายของกิเลส
อาการของโรคทางจิต มี 3 อย่าง คือ 1. หิว 2. ร้อน 3. มีด อาการทั้ง 3 นี้ ถ้าจิตมีอาการอย่างใดอย่างหนึ่ง หรือหลายอย่างเกิดขึ้น แสดงว่าจิตป่วย เมื่อพิจารณาให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้นไปอีกก็จะเห็นว่ากิเลสเป็นต้นเหต
บทเรียนนี้นำเสนออาการของโรคทางจิตที่มีลักษณะ 3 อย่าง ได้แก่ หิว ร้อน และมีด ซึ่งเป็นสัญญาณที่บ่งชี้ว่าจิตป่วย นอกจากนี้ยังพูดถึงกิเลสซึ่งเป็นต้นเหตุหลักที่ทำให้จิตเศร้าหมองและเกิดการกระทำที่ไม่ดี เช่น
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
33
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
2.3 ประเภทของกิเลส กิเลส เป็นกัณหธรรม เป็นธรรมฝ่ายอกุศล เป็นเหตุให้ใจเศร้าหมอง เกิดบาปอกุศล และความชั่วร้ายทั้งปวง กิเลสในใจเปรียบได้กับเชื้อโรคในกายที่มีอยู่หลากหลายประเภท คำสอน ที่มีปรากฏในคัมภีร์ทา
บทนี้นำเสนอประเภทของกิเลสตามคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งแบ่งออกเป็น 9 หมวด โดยชี้แจงรายละเอียดของแต่ละประเภท ได้แก่ อาสวะ, โอฆะ, และประเภทอื่นๆ ที่มีผลต่อจิตใจและนำไปสู่ความทุกข์ สรุปเป็นหมวดต่างๆ รวม
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
37
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
นอกจากนี้ พระอรรถกถาจารย์ ได้อธิบายขยายแสดงจำนวนกิเลสที่มีมากมายไว้ว่า “อนึ่ง เพราะพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น ได้ทรงหักกิเลสเครื่องเร่าร้อน กระวนกระวายทุกอย่าง ตั้งแสนอย่าง มีประเภท คือ โลภะ โทสะ โ
บทความนี้นำเสนอการอธิบายกิเลสที่มีอยู่ในพระพุทธศาสนา โดยพระอรรถกถาจารย์ได้กล่าวถึงจำนวนและประเภทของกิเลสที่มีอยู่มากมาย เช่น โลภะ โทสะ โมหะ สาเหตุที่ทำให้กิเลสปรากฏแฝงในรูปแบบต่าง ๆ และการจัดแบ่งกิเลส
ความโลภและระดับความอยาก
39
ความโลภและระดับความอยาก
ความโลภนี้โดยปกติมีลักษณะ คือ ละโมบโลภมาก อยากได้สิ่งของของผู้อื่น มาเป็น ของตนโดยทางทุจริต มีความหิวจัดทางจิตเป็นลักษณะ ผู้ที่ถูกโลภะครอบงำ แม้จะเป็นคนมั่งมี อยู่ดีกินดี สมบูรณ์ด้วยปัจจัย 4 และเครื่อ
บทความนี้อธิบายลักษณะของความโลภที่ทำให้ผู้คนมีความหิวจัดทางจิต แม้มีทรัพย์สมบูรณ์ ความต้องการที่ไร้ขีดจำกัดนำไปสู่การกระทำในทางทุจริต ความอยากมีหลายระดับ ตั้งแต่ความอยากธรรมดาจนถึงความโลภที่ให้โทษ โดย
ลักษณะของกิเลสในมนุษย์และภายหลังจากตาย
47
ลักษณะของกิเลสในมนุษย์และภายหลังจากตาย
“กิเลสในกายมนุษย์ คือ อภิชฌา พยาบาท มิจฉาทิฏฐิ กิเลสในกายทิพย์ คือ โลภะ โทสะ โมหะ กิเลสในกายรูปพรหม คือ ราคะ โทสะ โมหะ กิเลสในกายอรูปพรหม คือ กามราคานุสัย ปฏิฆานุสัย อวิชชานุสัย” จากการที่พระมงคลเทพมุ
บทความนี้สำรวจลักษณะของกิเลสในกายต่างๆ ผ่านการสอนของพระมงคลเทพมุนี โดยแบ่งแยกประเภทกิเลสตามระดับของกาย ทั้งกายมนุษย์ที่มีการแสดงตัวเป็นกิเลสหยาบที่สุด จนถึงกายนอกภพที่มีรายละเอียดในการครอบงำและอุปสรรค
กรรมและวิบาก: ความเข้าใจในกฎแห่งกรรม
56
กรรมและวิบาก: ความเข้าใจในกฎแห่งกรรม
บทที่ 3 กรรม - วิบาก ดังที่ได้กล่าวถึงบทที่แล้ว เกี่ยวกับกิเลสที่เป็นต้นเหตุของวงจรสังสารวัฏ ในบทเรียนนี้ นักศึกษาจะได้มาศึกษาต่อเกี่ยวกับกรรมอันเกิดจากกิเลสนั้น และวิบากกรรมที่ส่งผลตามมาว่า มีลักษณะเ
ในบทนี้ นักศึกษาเรียนรู้เกี่ยวกับกรรมที่เกิดจากกิเลส และวิบากกรรมที่ตามมา องค์สมเด็จพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสว่า โลกและสัตว์ทั้งหลายดำเนินไปตามกรรม ซึ่งมีความสำคัญในการทำความเข้าใจเรื่องของการก
กรรมและเจตนาในการกระทำ
58
กรรมและเจตนาในการกระทำ
กรรมหรือการกระทำ จึงต้องมีพื้นฐานจากเรื่องของเจตนา เจตนา หมายถึง สภาพความนึกคิดที่มีความจงใจเป็นสิ่งประกอบสำคัญคือ ต้องคิดไว้ ก่อนล่วงหน้าแล้วจึงกระทำ เจตนาจึงจัดเป็นแก่นสำคัญที่สุดของการกระทำ เป็นตัว
เนื้อหานี้กล่าวถึงความหมายของกรรมซึ่งขึ้นอยู่กับเจตนา โดยเจตนาหมายถึงความคิดที่มีจงใจในการกระทำ การกระทำที่ไม่มีเจตนาไม่อาจเรียกว่าการกระทำได้ โดยกรรมสามารถแบ่งออกเป็นสองฝ่ายคือ กุศลกรรมซึ่งเป็นการกระ
ความเข้าใจเกี่ยวกับกรรม: มโนสุจริตและอกุศลกรรม
59
ความเข้าใจเกี่ยวกับกรรม: มโนสุจริตและอกุศลกรรม
3. มโนสุจริต หมายถึง การกระทำดีทางใจ มี 3 ประการคือ 1) อนภิชฌา ไม่คิด เพ่งเล็งอยากได้สิ่งของของผู้อื่น 2) อัพยาบาท ไม่คิดปองร้ายเบียดเบียนผู้อื่น 3) สัมมาทิฏฐิ คิดถูกเห็นถูก 2. ฝ่ายอกุศลกรรม หมายถึง ก
เนื้อหาเกี่ยวกับมโนสุจริตซึ่งมี 3 ประการ ได้แก่ อนภิชฌา, อัพยาบาท, และสัมมาทิฏฐิ รวมถึงแนวคิดเกี่ยวกับอกุศลกรรมที่เกิดจากโลภะ โทสะ โมหะ การกระทำของบุคคลที่ทำในลักษณะนี้มักนำมาซึ่งความทุกข์และโทษ นอกจา
ลักษณะของกรรมและวิบากกรรม
65
ลักษณะของกรรมและวิบากกรรม
หมู่สัตว์ผู้เกิดเป็นอยู่เหล่านี้ ประกอบด้วยกายทุจริต วจีทุจริต มโนทุจริต ติเตียนพระ อริยเจ้าเป็นมิจฉาทิฏฐิ ยึดถือการกระทำด้วยอำนาจมิจฉาทิฏฐิหมู่สัตว์ผู้เกิดเป็นอยู่เหล่านั้นเบื้อง หน้าแต่แตกกายตายไป เ
บทความนี้กล่าวถึงลักษณะของกรรมทั้งดีและชั่ว การให้ผลของกรรมที่ไม่สูญหายไปไหนแต่ติดตามบุคคลเสมอ นอกจากนี้ยังมีการแบ่งประเภทของกรรมตามการให้ผล รวมถึงกรรมดำและกรรมขาว โดยอ้างอิงจากคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธ
ความรู้ในทางพระพุทธศาสนาและจักรวาล
80
ความรู้ในทางพระพุทธศาสนาและจักรวาล
รงเพราะ แต่การที่เรายังไม่เห็นก็ไม่ได้หมายความว่า ภพภูมิเหล่านั้นจะเป็นสิ่งที่ไม่มีอยู่จริงเห ความรู้ในทางพระพุทธศาสนาเป็นความรู้ที่อาศัยเครื่องมือคือ ญาณทัสสนะ ที่เกิดจากการ ปฏิบัติธรรม การรู้เห็นนั้
บทความนี้สำรวจความรู้ในทางพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับการเห็นภพภูมิและจักรวาล โดยใช้เครื่องมือญาณทัสสนะซึ่งเกิดจากการปฏิบัติธรรม การเข้าถึงความรู้สูงสุดนี้จะนำไปสู่ความรู้แจ้งในพระธรรม และสามารถเชื่อมโยงกับว
การเกิดของเอกภพ: ระหว่างวิทยาศาสตร์และพระพุทธศาสนา
90
การเกิดของเอกภพ: ระหว่างวิทยาศาสตร์และพระพุทธศาสนา
2 นักวิทยาศาสตร์ค้นพบว่า เอกภพเกิดจากการระเบิดครั้งใหญ่ ที่เรียกว่า บิ๊กแบงค์ การระเบิดครั้งใหญ่ เกิดมาจากจุดศูนย์กลาง เมื่อระเบิดแล้วก็ทำให้เกิดการรวมตัวของฝุ่นละออง ทำให้เกิดกาแล็กซีน้อยใหญ่ขึ้นมา ใ
นักวิทยาศาสตร์ค้นพบว่าเอกภพเกิดจากการระเบิดครั้งใหญ่ที่เรียกว่าบิ๊กแบงค์ ซึ่งมีความคล้ายคลึงกับหลักธรรมในพระพุทธศาสนา การเกิดและทำลายโลกได้ถูกกล่าวถึงในสุริยสูตรและอัคคัญญสูตร รวมทั้งการรวมตัวของธาตุต
นิพพานและขันธ์ 5
114
นิพพานและขันธ์ 5
นิพพานเขามีธรรมขันธ์ทั้ง 5 ซึ่งขันธ์ 5 ของเขามีเรียกว่า ธรรมขันธ์ ที่เรียกว่า ธรรมธาตุ กายก็เรียกว่า ธรรมกาย ไม่เรียกว่ารูปกายเหมือนกายมนุษย์ทั้งหลาย ในนิพพานจะมีรูปธรรม นามธรรม อย่างกายมนุษย์ กายทิพย
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของขันธ์ 5 ในการทำให้ผู้คนยังคงหลงติดอยู่ในโลก ไม่สามารถเข้าถึงนิพพานได้ เน้นว่า อวิชชาทำให้ไม่รู้ถูกไม่รู้ผิด และอุปาทานในขันธ์ 5 เป็นอุปสรรคที่ทำให้ไม่เห็นความจริงของนิพพาน
อายตนะ 12 และวิถีจิต
125
อายตนะ 12 และวิถีจิต
จะทำให้วิถีจิตเกิดขึ้น ในวิถีหนึ่งก็จะมีจิตเกิดขึ้นหลายชนิด จิตที่เป็นกุศลบ้าง อกุศลบ้าง วิบากบ้าง กิริยาบ้าง เกิดขึ้นหลายๆ ชนิด แล้ววิถีจิตนี้เกิดขึ้นวนเวียนหลายๆ รอบ ฉะนั้นจิตก็ เกิดขึ้นมากมาย เมื่อ
บทความนี้พูดถึงอายตนะ 12 ซึ่งมีผลกระทบต่อการเกิดขึ้นของจิตและเจตสิกที่หลากหลาย ปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นเมื่ออายตนะกระทบกัน ส่งผลให้เกิดจิตกุศลและอกุศลอย่างต่อเนื่อง ทำให้เกิดกำลังและคุณธรรมที่เข้มแข็งขึ้